Neden Unuturuz?
Unutkanlık insanların günlük hayattaki aktivitelerini olumsuz yönde etkileyen, beynin belleğe ilişkin görevlerini yerine getirememesi ile açıklanabilmektedir. Bu sorun yaşlılarda sıkça görülebileceği gibi gençlerde de farklı etkenlerin oluşmasıyla rastlanabilir bir hal almıştır. Unutkanlık şikayeti gerek yaşlılarda gerek gençlerde olsun uzun sürmesi halinde bir hastalığın habercisi olma olasılığı artmaktadır.
Kişinin yaşının ilerlemesiyle birlikte bazı küçük unutkanlıklar yaşaması doğaldır. İlerlemesi halinde bunama başlangıcına işaret edebileceği için gözlem altına alınmalıdır. Hafif Kognitif Bozukluk (HKB) olarak da bilinen bunama öncesi dönemi işaret eden bu süreç Kişideki hastalığın erken teşhisi ve tedavi açısından önem taşımaktadır.
Seviyesi artan unutkanlıkların yanı sıra kaybolma, yol bulamama, basit matematiksel hesapları yapamama, dış çevresine karşı tepkisiz kalma, 2. şahıslarla diyalog kuramama halüsinasyon görme gibi belirtiler de mevcutsa ya da baş bölgesinde travma, aile geçmişinde Alzheimer hastası olan, felç geçiren, işitme kaybı olan, herhangi bir nörolojik ya da kronik hastalıkları olan kişilerin küçük unutkanlıklarının altında, ciddi hatalıklar yatıyor olabilir.
Genç yaşlarda karşılaşılan unutkanlıklar genellikle stres, gerginlik, depresyon gibi konsantrasyonu bozan, psikiyatrik kökenli etkenlerden ya da vitamin eksikliği, beyin tümörü, beyin damarlarında tıkanıklık, beyin kanaması, MS, guatr gibi hastalıklardan kaynaklanmaktadır.
Unutkanlık Nasıl Teşhis Edilir?
Unutkanlıklarının günlük yaşamını zora soktuğunu düşünen kişiler mutlaka bir hekime başvurmalıdırlar. Doktor öncelikle kişinin şikayetlerini dinler, ailesine ait tıbbi geçmiş bilgilerini toplar, hasta yakınlarına duruma ilişkin sorular sorar, Hasta yakını kişiyle zaman geçiren herhangi biri olabilir örneğin komşu, bakıcı, yardımcı vs. burada hastanın hareketlerinin gözlemlenmesi esastır.
Unutkanlık tespit edildikten sonra sıra nöro psikolojik testlere gelir. Bu testler yardımıyla unutkanlığın boyutu ve tipi anlaşılır. Bu aşamada hastaya güncel sorular sorulur, neleri yapabildiğini gözlemlemeye yönelik testler uygulanır.
Gerek görülmesi halinde diğer tahlil ve tetkikler istenir. Unutkanlığın temelinde vitamin eksikliği, ya da guatr gibi basit bir sebep yatıyor olma ihtimaline karşın kan ve idrar tahlili ya da Tomografi, Lomber Ponksiyon, EEG, PET, SPECT, MR ya da Bilgisayarlı Tomografi gibi görüntüleme yöntemlerinin kullanıldığı ileri tetkikler istenmektedir.
