Erkek çocuklarda, kızlara oranla astım olasılığı daha yüksektir. Yaşları 18 ile 24 olan kişilerin bu hastalığa yakalanma riski daha fazladır.
Astım Nedir?
Astım, dünyada en yaygın kronik hastalıklardan biridir. Astım akciğerlerin hava yollarında gelişen bir hastalıktır. Solunum yolu iltihabı nedeniyle, hava yollarında hırıltı, öksürük, göğüste sıkışma hissi ve nefes darlığı ortaya çıkar.
Astımın Başlıca 3 Belirtisi Vardır;
-
Solunum Yolunun Tıkanması
Normal solunum hava yollarını çevreleyen kaslar, astım krizi sırasında kaslar sıkışır ve havanın serbestçe geçmesine izin vermez. Sıkılan kaslardan geçen havadan dolayı hırıltı gibi bir ses oluşumuna neden olur. Böyle bir durumda kişi nefes darlığı hisseder.
-
İltihap
Bronşların iltihaplanması şişmelerine sebep olur. Bronşların iltihaplı dokusu hava yollarını bloke eder, tahriş ve öksürük gerçekleşir. Aşırı miktarda mukus oluşur.
-
Solunum Yollarındaki Hassasiyet
Astım olan insanların son derece hassas hava yolları vardır.Hayvan tüyü, toz, duman ve polen gibi astımı tetikleyici şeylere aşırı duyarlıdırlar.
Astım Tetikleyicileri Nelerdir?
Astımı birçok şey tetikleyebilir.
Havadan Tahriş Edici: Toz, küf, trafik ve endüstriyel dumanlar, hayvan tüyü, kokulu çiçekler, parfümlü kozmetik ürünleri, vb gibi havada bulunan maddeler astımı tetikleyebilir.
Solunum Yolu Enfeksiyonları: Soğuk algınlığı, grip viral ve bakteriyel enfeksiyon, sinüs enfeksiyonları ve bronşit astımı tetikleyebilir.
Gıdalar: İnek sütü, soya, buğday, yumurta, balık, karides, fıstık gibi alerji nedeni olan gıdalar astımı tetikleyebilir. Ayrıca potasyum bisülfat, sodyum bisülfat, potasyum metabisülfit, sodyum sülfit ve sodyum metabisülfit gibi bileşiklerde astım krizine neden olabilir. Bu bileşikler bazı gıda koruyucularda vardır.
Sigara: Sigara astım krizini tetikler akciğerlerde ciddi tahrişe neden olur. Sigara astımı ilerleten en önemli unsurlardan biridir. Bazı son istatistiklere göre astım hastalarının % 30’u sigara kullanmaktadır.
Mide Yanması: Reflü hastalığı da astım ataklarını tetikleyebilir.
İlaçlar: Aspirin ve anti-inflamatuar ilaçlar (non-steroid) astım ataklarına neden olabilir.
Alkol: Sülfit bazı kişilerde astım ataklarını tetikleyebilir, asit reflüye neden olur, nedeni de budur.
Astım tetikleyen diğer etkenler duygusal durum, stres, anksiyete, fiziksel efor, nemli hava, genetik eğilim ve alerjidir.
Astım Belirtileri Nelerdir?
Burada astım sık görülen belirtiler şunlardır:
- Öksürük
- Göğüs sıkışması
- Nefes darlığı
- Dudaklar ve yüzün mavimsi renge bürünmesi
- Şiddetli uyku hali
- Hızlı nabız
- Nefes darlığı nedeniyle ciddi anksiyete
- Terleme
- Anormal solunum
- Göğüs ağrısı
- Eğer yukarıda bahsedilen belirtiler varsa kesinlikle doktorunuza danışın.
Astım Türleri
Alerjik Astım: En sık görülen astım tipidir.
Egzersiz Bağlı Astım: Ağır fiziksel eforsonucunda tetiklenen astım türüdür. Genellikle efor normal başlar 20 dakika sonra ortaya çıkar.
Öksürük-Varyant Astım: Sonucunda şiddetli öksürük, mide ekşimesi, burun akıntıları, sinüzit ve kronik rinit oluşur.
Mesleki Astım: Hava yolları şişer ve daralır astım atakları ile sonuçlanır. İşyeri ortamında bulunan maddelerin neden olabileceği gibi, bu tip astımları tahta tozu, hayvan tüyü, mantarlar, granül, toz, ya da amonyak gibi kimyasal maddeler tetikler.
Astım Ataklarını Nasıl Önleyebilirim?
- Evde kürklü ya da tüylü hayvanlar tutmaktan kaçının
- Polen sezonunda evi kapalı tutmaya çalışın
- Yatak örtülerini sık sık değiştirin ve yastığınızı özel astıma karşı olandan seçin
- Evdeki halıları kaldırın, parke zemin kullanın
- Ortamı temiz ve tozsuz tutmaya çalışın
- Sigarayı bırakın
Astım Krizinde Ne Yapmalıyım?
- Eğer bir astım krizi varsa:
- Taze hava sağlamak için odanızın pencerelerini açın
- Rahat giysiler giyin
